Takie strzały robiono tysiąc lat temu

Na zachodzie łucznictwo jest bardzo popularne. Funkcjonuje nie tylko jako tradycyjna sztuka. Coraz bardziej popularne są łuki tzw. bloczkowe, które wymagają użycia mniejszej sił do oddania strzału

Dariusz Sadło z Rokitni Starej od lat pasjonuje się łucznictwem. - Jak każdy młody chłopak robiłem łuki i z nich strzelałem. Jednak to było całkowicie chałupnicza robota - mówi. Jako dorosły zaczął "bawić" się tym na poważnie. Pierwszy łuk gięty dostał od kolegi żołnierza. Trzeba było go wyprofilować, czyli w taki sposób naginać, aby oba ramiona miały ten sam kształt. Jednak nie skusiła go produkcja własnej broni. - Próbowałem robić samemu takie łuki jednak to nie dla mnie. Wytwarzanie strzał to jest to, w czym czuję się najlepiej - dodaje.

Dwa sposoby na dobrą strzałę

Zacznijmy od tego, że prawidłowym określeniem na kawałek drewna, z którego w większości składa się ten pocisk nazywamy promień strzały. Mamy dwie metody na obróbkę promienia. W pierwszej kolejności musimy mieć świeżą w miarę prostą gałązkę. - Wybieramy drzewa sprężyste i włókniste. Ja korzystam z jesionu, cedru czy brzozy. Generalnie z każdego dostępnego. Słabo spisuje się świeża sosna - mówi Dariusz Sadło. Następnie gałązkę korujemy, suszymy i prostujemy nad ogniem. - Robimy to wyginając ją ręcznie. Tak się robi od setek lat - dodaje. W ten sposób powstaje gotowy materiał do dalszej pracy.

Drugim sposobem na zrobienie promienia jest wykonanie go z kawałka drewna łupanego. W przeszłości rąbało się odpowiedniej długości kawałek ściętego drewna najpierw na pół i na kolejne połówki. Kiedy były odpowiednio małe obrabiało się je wstępnie np. nożem lub krzemieniem na na kształt zbliżony do wałka. W dalszej kolejności, za pomocą przeciętego na pół kawałka poroża i noża, obrabiało się "na gładko" drewno.

Pióra z gęsi lub kaczek

Według naszego rozmówcy pióra z dzikich gęsi czy kaczek nawet tych domowych, to jeden z najlepszych materiałów na lotki. - Mają tzw. błyszcz. To powoduje, że lepiej prowadzą strzałę w locie -  tłumaczy. Takie pióro przecina się na pół i szlifuje, aby było gładkie i równe. Można również przyciąć tzw. chorągiewkę.

Kolejnym wyzwaniem jest przymocowanie piór. Dariusz Sadło używa do tego drewnianego trójkąta równoramiennego z otworem w środku. - Wkładamy w niego promień i równo na wysokości jego rogów mocujemy lotki za pomocą kleju. Można do tego użyć np. superglue - mówi. Następnie na początku i końcu piórka mocujemy owijki. - Można obejść się bez klejenia, ale wtedy trzeba opleść pióra na całej ich długości pamiętając, aby zachowały swoje właściwości - dodaje.

Krzemienne i stalowe groty

Od zarania dziejów łuki i strzały były stosowane do polowań na zwierzynę, a później jako broń w walce. Zakończenia strzał musiały być wykonane z odpowiedniego materiału, aby przyniosły oczekiwany skutek. Chociaż na początku swojej kariery były po prostu zaostrzonym kawałkiem drewna, później ludzie zaczęli instalować groty z kamienia, krzemienia, kościane, a z biegiem czasu stalowe. Co ciekawe, krzemienne groty, które są twarde i ostre najlepiej jest obrabiać porożem z jelenia. - Poroże jest stosunkowo miękkie, używając go na zasadzie młotka możemy odłupywać małe fragmenty skały i dowolnie kształtować grot - mówi Sadło. Same groty można mocować na kilka sposobów - na wcisk, na kleje naturalne z żywicy i popiołu, wzmacniając włóknem z konopi.

Strzały sprzed 1000 lat 

Dariusz Sadło swoje strzał zaczął robić 11 lat temu. - Robię je na wzór tych odkrytych w Lednicy. Zawsze bazuję na odkryciach archeologicznych - zaznacza. Jaką długość powinna mieć strzała? - To indywidualna sprawa każdego łucznika. Najlepiej, kiedy zmierzymy odległość od końca palca wskazującego wyciągniętej lewej ręki do nosa lub ucha - dodaje.

Nasz rozmówca jest także myśliwym. Zapytaliśmy czy polował na zwierzynę za pomocą łuku. - W Polce nie wolno polować w ten sposób. Jest to prawnie zakazane - kwituje.